Vióuleto(-de-Reichenbach)
Viola reichenbachiana
Violaceae
Autre noum : Vióuleto-fèro .
Nom en français : Violette de Reichenbach.
Descripcioun :La vióuleto-de-Reichenbach fai partido dóu group de vióuleto sènso fuio basalo e que fai d'entre-nous amé d'estipulo primo e franjado. Sèmblo proun à Viola riviniana, pamens trachis sus cauquié pulèu que sus siliço. Se destrìo d'aquesto radiero emé si sepalo courteto (< 2 mm), si petalo mens larjo (< 10 mm), soun esperoun vióulet e pas blanc e si fueio pelouso sus lou dessubre (mai pas sus li costo). Coumpara emé la vióuleto-de-Rivinius.
Usanço :Li flour de vióuleto soun manjadisso, li meiouro soun li mai perfumado, coume Viola odora o Viola suavis. Soun richo en vitamino C e A.
Port : Erbo
Taio : 10 à 25 cm
Fueio : Basalo
Tipe bioulougico : Emicriptoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Viola
Famiho : Violaceae
Ordre : Malpighiales
Coulour de la flour :
Vióuleto
Petalo : irreguliero
Ø (o loungour) flour : 2 à 2.5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Mars à mai
Liò : Faio
- Blachiero
- Ribo d'aigo
- Bos fres
Estànci : Subremediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éurasiatico-Cèntre-Ouèst
Ref. sc. : Viola reichenbachiana Jord. ex Boreau, 1857
(= Viola sylvestris subsp. reichenbachiana (Jord. ex Boreau) Tourlet, 1908 )
Ourmèu
Ulmus minor
Ulmaceae
Àutri noum : Ourme, Óume.
Noms en français : Ormeau, Orme champêtre.
Descripcioun :L'ourmèu, vo l'ourme en mountagno mounte èi pu grand, se recounèis à si fueio pas simetrico à la baso e à si fru.
Usanço :"Se fahié la ramo à l'autouno [...] avans que la fueio toumbe, quand èro enca vèrdo quoi [...] se coupaves tròu tard, toumbavon tout [...] au mes d'óutobre. Fahian de fais abouminable [...] après lei dounavian ei cabro coumo'cò, ou bèn li òu espoursaves [...] ei lapin atou, quand aviés pas tròu de fen, e bè dounaves un pòu de ramo [...] e fahié de bouon la. [...] Pèr aquelo ramo, ce que fahien tèms passa, pèr garda quaucarèn ! N'en nourrissien lei bèsti tout l'ivèr [...] L'ourme es bouon, oui pasqué tèn bèn la fueio. Castelano (04) (in J.-L. Domenge, EbV, op.cit.). En Alouos se fasié d'"òri d'ourme" emé li galo pèr brula dins "lou calen o lou lanternoun".
Port : Aubre
Taio : 1 à 20 m
Fueio : alterno
Tipe bioulougico : Faneroufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Ulmus
Famiho : Ulmaceae
Ordre : Rosales
Coulour de la flour :
Roso
Petalo : ges
Ø (o loungour) flour : 1 à 2 mm
Flourido :
Ivèr
Sòu : Ca (Si)
Autour basso e auto : 0 à 1700 m
Aparado : Noun
Febrié à mars
Liò : Ribiero
- Baragno
- Ermas
- Bartas
Estànci : Termoumediterran à Mountagnard
Couroulougi : Éuroupenco-Caucasiano
Ref. sc. : Ulmus minor Mill., 1768